Ψυχοθεραπεια Ψυχαναλυση Βασικη Βοηθεια
Θα ήθελα να αναφέρω δυο βασικά πράγματα γύρω από το ευρύτερο πλαίσιο της ψυχοθεραπείας προκειμένου να πληροφορηθούν οι ενδιαφερόμενοι σχετικά με το είδος των υπηρεσιών στις οποίες μπορει να εχει πρόσβαση.
Ξεκινώντας να πω δυο διαδικαστικά. Πρώτον η συνήθης -εκτός εξαιρέσεων- συχνότητα μιας ψυχοθεραπείας είναι μία φορά την εβδομάδα και δεύτερον η διάρκεια της κάθε συνεδρίας ειναι 45 λεπτά. Πάμε τώρα σε πιο ουσιώδη θέματα.
Η πραγματική ψυχοθεραπεία είναι βιωματική. Δεν έχει σχέση με συμβουλές, ούτε με αλλαγές στον τρόπο που σκέφτεστε, ούτε με τεχνικές που υποτίθεται οτι θα εφαρμόσετε και θα λύσετε τα προβλήματά σας. Αν ο θεραπευτής ειναι εκπαιδευμένος, θα αναπτύξετε προοδευτικά προς αυτόν συναισθήματα που είχατε προς τα πρόσωπα που σας φρόντιζαν όταν ήσασταν μικροί και θα αρχίσετε να τα ξαναζείτε στο θεραπευτικό πλαίσιο μαζί του και εκείνος θα ξέρει πως να σταθεί απέναντι σε αυτη την κατάσταση. Το νόημα της θεραπείας είναι να έχετε σταδιακά “συναισθηματικές επανορθωτικές εμπειρίες” όπως ονομάζονται, αφού ο θεραπευτής δεν είναι εκεί για να επαναλάβει αυτό που περιμένετε οτι θα επαναληφθεί ή αυτό που τον πιέζετε να επαναλάβει, αλλα για να χτίσει μαζί σας και για εσάς μία νέα εμπειρία ικανοποιητική για εσάς την οποία θα μπορείτε να χρησιμοποιείτε στην θέση των τραυματικών ή των όχι προς το όφελός σας μέχρι σήμερα κεκτημένων εμπειριών. Με αυτό τον τρόπο θα είστε προοδευτικά πραγματικά θεραπευμένοι δηλαδή θα έχετε έρθει πιο κοντά στην αποδοχή του εαυτού σας. Οι συναισθηματικές επανορθωτικές εμπειρίες για να συμβούν χρειάζονται καιρό και πολλές επαναλήψεις. Αυτός είναι και ο λόγος που η ψυχοθεραπεια είναι μακροχρόνια διαδικασία. Αυτός είναι και ο λόγος που λέμε οτι η πραγματική ψυχοθεραπεία συμβαίνει μέσα στην θεραπευτική σχέση και όχι όπως οι περισσότεροι νομίζουν μέσα από τεχνικές, συμβουλές και αλλαγές στον τρόπο σκέψης.
Η ψυχοθεραπεία είναι επιστήμη. Για να γίνεις θεραπευτής πρέπει να εκπαιδευτείς σε ειδικό πλαίσιο τουλάχιστον για τρία με πέντε χρόνια μετά το πανεπιστήμιο. Η εκπαίδευση περιέχει προσωπική θεραπεία, ανάληψη περιστατικών υπο εποπτεία, κλινικοθεωρητικές εργασίες, ειδικά θεωρητικά σεμινάρια και κλινική εμπειρία σε ψυχιατρικά νοσηλευτικά ιδρύματα. Και να διευκρινίσω κάτι: κανένας ψυχίατρος και κανένας ψυχολόγος δεν είναι ειδικευμένος απο το πανεπιστήμιο ή απο την ειδικότητα της ψυχιατρικής για να κάνει ψυχοθεραπεία. Οι ψυχολόγοι και οι ψυχίατροι εκπαιδεύονται επιπλέον των ακαδημαϊκών σπουδών τους για να γίνουν ψυχοθεραπευτές.
Ψυχοθεραπεια Ψυχαναλυση Βασικη Βοηθεια
Οι κατάλληλοι θεραπευτές οι οποίοι ασκούν με ευθύνη το επάγγελμα, μπορούν να δώσουν πραγματική βοήθεια.Και όλοι οι εκπαιδευμένοι θεραπευτές αμείβονται για την δουλειά τους. Ψυχοθεραπεία χωρίς αμοιβή δεν υφίσταται ούτε σαν έννοια, ούτε σαν πραγματικότητα αφού αψηφά ένα θεμελιώδη νόμο της ίδιας της ψυχικής ζωής: “ο,τι είναι αναγκαίο να δαπανηθεί μία ποσότητα ενέργειας προκειμένου να κινητοποιηθεί ο οργανισμός”. Αυτός ο βασικός κανόνας δίνει την αξία στα πράγματα. Όπου ακούσετε δωρεάν ψυχοθεραπεία, να τρέχετε μακριά. Στα σοβαρά δημόσια ψυχιατρικά ιδρύματα στο εξωτερικό που χρειάζεται οι ασθενείς να μπουν σε ψυχοθεραπευτικό πλαίσιο, μπορείτε να φανταστείτε πως πληρώνουν οι ίδιοι οι ασθενείς; Προσφέροντας εργασία στην κοινότητα του ψυχιατρείου. Δουλεύοντας για την κοινότητα. Ο κατάλληλος θεραπευτής λοιπόν έχει την γνώση και την στήριξη του επαγγελματικού πλαισίου προκειμένου να κάνει διάγνωση και να θέσει το κατάλληλο θεραπευτικό πλαίσιο προς όφελος του ασθενή του.
Όλοι μας απωθούμε κατά την παιδική ηλικία εκείνα τα αισθήματα που δείχνουν απειλητικά. Ποια είναι αυτά; Είναι τα αισθήματα που υπονοείται ότι μπορεί να μας αφήσουν χωρίς συναισθηματική στήριξη και χωρίς φαγητό. Η συναισθηματική στήριξη, η αγάπη δηλαδή, είναι απαραίτητη για να ζήσει κανείς. Χωρίς μία επαρκή ποσότητα αγάπης θα είχαμε πεθάνει στην βρεφική ηλικία. Και χωρίς φαγητό το ίδιο. Τότε, σε εκείνη τη μακρινή εποχή είμαστε απολύτως εξαρτημένοι από τους φροντιστές μας και αυτός είναι ο κύριος λόγος που αναπτύσσεται μία δίοδος επικοινωνίας με αυτούς. Εκεί μέσα γίνονται διάφορα πράγματα. Ικανοποιήσεις και ματαιώσεις. Ευχαριστήσεις και δυσαρέσκειες. Καλά και κακά. Είναι οι δύο πλευρές του ίδιου αντικειμένου οι οποίες στην αρχή είναι απόλυτες. Το καλό είναι μόνο του και το κακό πάλι μόνο του. Είναι μία κατάσταση την οποία βιώνουμε είτε μονόπλευρα καλή είτε μονόπλευρα κακή. Αν οι ματαιώσεις είναι ελεγχόμενες και παρηγορητέες τότε η κακή πλευρά δεν δημιουργεί ούτε την αίσθηση ότι ο κόσμος είναι κακός, ούτε την αίσθηση ότι πρέπει να γυρίζω τα κακά και να τα κάνω καλά. Αν οι ματαιώσεις είναι μεγάλες, αβάσταχτες και μοναχικές, τότε ο κόσμος είτε παίρνει την όψη κακού, είτε αντιστρέφεται σε καλό για να μπορεί κανείς να τον ανεχτεί. Το πρώτο σε κρατάει σε διέγερση να φοβάσαι τα πάντα, για την ακεραιότητά σου, για την ασφάλειά σου, για το κάθε σου βήμα, οπότε παραμένεις εξαρτημένος, μικρός, παιδικός και πάντοτε φοβισμένος.
Το δεύτερο σε κάνει αφελή διότι ο κόσμος στην ώριμη εκδοχή του είναι και καλός και κακός μαζί και χρειάζεται να έχει κανείς σε εγρήγορση την κριτική διάσταση του πνεύματός του και της διαίσθησή του. Να μπορεί να συζητά, να ακούει, να αφήνει τον απαραίτητο χρόνο πριν τις αποφάσεις και να μπορεί βεβαίως να παίρνει πρωτοβουλίες. Αν δεν τα έχεις αυτά και τα βλέπεις όλα καλά, τότε θα απογοητεύεσαι και θα πληγώνεσαι συνεχώς. Αντί να αντιμετωπίζεις μία κακή στιγμή, μία δυσάρεστη στιγμή ως κακή και δυσάρεστη, τότε θα την γυρνάς και θα την νιώθεις ψευδώς ως καλή. Θα σε εκμεταλλεύεται ο άλλος κι εσύ θα τον βλέπεις καλό. Αυτό θα είναι αφέλεια και στο τέλος θα μισήσεις τον κόσμο ενώ ο κόσμος δεν είναι καλός ή κακός αλλά καλός και κακός μαζί. Ο κάθε άνθρωπος όμως, ιδιαιτέρως ο ανώριμος, βλέπει τον κόσμο με βάση τον εσωτερικό του κόσμο. Έτσι φτιάχνεται και η ζωή γύρω μας. Η πολιτική, οι κανόνες, το πλαίσιο της καθημερινότητας. Οι πιο ανώριμοι λαοί για παράδειγμα αφήνουν να τους διοικούν ανώριμοι και προβληματικοί άνθρωποι. Να λοιπόν μία άμυνα. Η αντιστροφή. Κάνεις το κακό καλό. Γιατί δεν το αντέχεις το κακό.
Είναι μία άμυνα. Ενώ λοιπόν μισείς, φοβάσαι ότι αν δείξεις μίσος θα πεθάνεις από την αντεπίθεση κι έτσι το αντιστρέφεις και λές: “δεν σε μισώ, σε αγαπώ”. Και επάνω στις άμυνες χτίζουμε τη ζωή μας. Από κάτω όμως ζουν τα πραγματικά μας αισθήματα. Άμυνες υπάρχουν πολλές. Η άρνηση, η εκλογίκευση, η απώθηση, ο αντιθετικός σχηματισμός για τον οποίο μόλις μιλήσαμε, η διχοτόμηση, η εξιδανίκευση, η ταύτιση, η προβολή, η προβολική ταύτιση, κτλ. Οι άμυνες εξυπηρετούν για ένα διάστημα μία αντίσταση κατά της απειλής ‘εναντι του εαυτού αλλά κάποια στιγμή σταματάει να είναι χρήσιμη αφού καταπιέζει τα πραγματικά αισθήματα που έχει μέσα του ο άνθρωπος. Τα αισθήματα αυτά είναι ενεργά, θέλουν να επενδυθούν στο αντικείμενο (σε έναν άλλο). Οπότε χτυπούν την πόρτα της συνείδησης. Αν συνεχίσεις να τα καταπιέζεις παθαίνεις συμπτώματα. Κάμπτοντας τις άμυνες βρίσκουμε τα πραγματικά αισθήματα και τα βιώνουμε. Εκεί κατοικεί ο πραγματικός εαυτός. Και η δουλειά της θεραπείας είναι να τον βρούμε και να τον αποδεχτούμε. Να τον αποδεχτούμε και όχι να τον αλλάξουμε όπως πιστεύει ο κόσμος. Δεν αλλάζεις κάτι. Αποδέχεσαι. Αυτό γίνεται σε μία πραγματική θεραπεία.
*Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την έγγραφη άδεια του συγγραφέα
Δείτε επίσης: Ψυχοθεραπεία – Διευκρινίσεις
Η διαδικασία της ψυχοθεραπείας απαιτεί δέσμευση, αφοσίωση και απευθύνεται μόνο σε όσους βλέπουν σοβαρά οτι χρειάζεται να αλλάξουν τη ζωή τους. Αν σκέφτεστε να ξεκινήσετε αυτό το ταξίδι, καλέστε με στο 211 71 51 801 για να κλείσετε ένα ραντεβού και να δούμε μαζί πώς μπορώ να σας βοηθήσω.
Μιχάλης Πατεράκης
Ψυχολόγος Ψυχοθεραπευτής
University of Indianapolis University of Middlesex
Καρνεάδου 37, Κολωνάκι
Δέχομαι κατόπιν ραντεβού
Τηλ: 211 7151 801
www.psychotherapy.net.gr
www.mixalispaterakis.gr