Διαταραχή Πανικού / Φοβίες

Η διαταραχή πανικού (πανικός) είχε πάντα μεγάλα ποσοστά στην Ελλάδα. Σήμερα έχει ακόμα πιο αυξημένα ποσοστά και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Βασικός λόγος αυτής της αύξησης είναι το γεγονός ότι στον πρώτο χρόνο ζωής δεν υπάρχει μία σταθερή φιγούρα φροντίδας για το παιδί ή η φιγούρα αυτή δεν είναι διαθέσιμη σε αυτό το κρίσιμο διάστημα. Μία τέτοια φιγούρα είναι απαραίτητη για την ομαλή ψυχολογική ανάπτυξη και για την διαμόρφωση μιας προσωπικότητας την οποία δεν θα χαρακτηριζει στην ενήλικη ζωη ο πανικός.

Τα συμπτώματα ενός επεισοδίου που το χαρακτηρίζει ο πανικός (κρίση πανικού) είναι τα παρακάτω:

Όταν 4 ή περισσότερα εμφανίστηκαν αιφνίδια και κορυφώθηκαν μέσα σε 10 λεπτά της ώρας τότε πρόκειται για  διαταραχή πανικού.

Η κυρίως θεραπεία για τον πανικό είναι η ψυχοθεραπεία. Η ψυχαναλυτικού τύπου θεραπεία πιο συγκεκριμένα είναι η καταλληλότερη μέθοδος. Ο λόγος είναι ότι αυτού του είδους η θεραπεία φτάνει μέχρι την ρίζα η οποία ουσιαστικά γέννησε το πρόβλημα. Με αλλα λόγια μέσω αυτης της θεραπείας το άτομο φτανει να συνειδητοποιήσει τις αιτίες και τα συναισθήματα τα οποία οδήγησαν στο να δημιουργούν πανικό.

Ο πανικός είναι συνώνυμος του αφανισμού. Προέρχεται από την αίσθηση εκείνη η οποία μας κατακλύζει όταν είμαστε ανήμποροι να αντιδράσουμε. Και αυτό συμβαίνει όταν θέλουμε να διατηρήσουμε τη ζωή. Αυτή η δυνατότητα δεν είναι ποτέ αυτονόητη κι ας ζούμε χωρίς να την έχουμε συνέχεια στο μυαλό μας. Αν είχαμε συνέχεια στο μυαλό μας ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να συμβεί κάτι τραγικό στην ακεραιότητά μας, δεν θα είμασταν και σε θέση να ζούμε με κάποια ανεκτικότητα και αντοχή τη ζωή μας. Οι άνθρωποι όμως που υπέστησαν σοβαρά πλήγματα στην αρχή της ζωής τους, είναι συνεχώς σε επαφή με αυτό το κομμάτι. Αντιλαμβάνονται ευκολότερα και με μεγαλύτερη διαύγεια τους εσωτερικούς τους φόβους και μπορούν να δουν αυτούς τους φόβους και στους άλλους. Αλλά αυτό είναι βέβαια ένα μαρτύριο.
Η διατήρηση της ζωής είναι η πρώτη αναγκαιότητα. Δεν την έχουμε στο μυαλό μας και θεωρούμε ότι όταν ζούμε είμαστε παντοδύναμοι. Με την αύξηση της χρονολογικής ηλικίας και με την συνειδητότητα του θανάτου άλλων ανθρώπων με τους οποίους μεγαλώσαμε μαζί ή γνωρίσαμε στην διάρκεια της ζωής μας, καταλαβαίνουμε ότι δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από την προδιαγεγραμμένη τροχιά. Ωστόσο ουδείς σε αυτό τον κόσμο πίστεψε ποτέ ότι θα πεθάνει πραγματικά. Μπαίνει η παντοδυναμία και οι δυνάμεις τις οποίες χρησιμοποιήσαμε κατά καιρούς για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα στη ζωή μας στη μέση και μας βοηθούν να φτιάξουμε την ψευδαίσθηση ότι θα καταφέρουμε να λύνουμε για πάντα κάθε πρόβλημα που προκύπτει. Το να δεχτεί κανείς το θάνατο δεν είναι επιλογή για τον μέσο άνθρωπο.

Ας πάρουμε για παράδειγμα τους γιατρούς. Σαν κατηγορία ανθρώπων έχουν το μικρότερο ποσοστό που μπαίνουν στην διαδικασία να ψάξουν τον εαυτό τους. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί γνωρίζοντας την δομή και την φυσιολογία του οργανισμού πιστεύουν βαθιά μέσα τους ότι θα μπορούν να έχουν συνέχεια ζωτικό έλεγχο επάνω στις διάφορες παθολογικές αντιδράσεις που προέρχονται είτε από την εσωτερική φυσική φθίνουσα πορεία του οργανισμού, είτε από τις εξωτερικές συνθήκες που τον επηρεάζουν.
Η υπόθεση ότι η κρίση πανικού λοιπόν είναι απλώς μια παροδική αντίδραση η οποία προκλήθηκε από αντίδραση απέναντι σε ένα σημερινό ανοικτό ψυχολογικό ή άλλο ζήτημα, δεν είναι σωστή. Πανικός ή κρίση άγχους προκαλείται γιατί ο ψυχισμός απειλείται και θέλει να μιλήσει για την κατάσταση αυτή ούτως ώστε να αισθανθεί ότι μπορεί να επενδύσει τον φόβο του κάπου. Αυτή η επένδυση στην καθημερινή ζωή γίνεται μέσα από τις σχέσεις που κάνουμε. Και είναι και ο βασικός λόγος που οι άνθρωποι κάνουμε παιδιά, που συνάπτουμε φιλίες, που κρατάμε επαφές, που ερωτευόμαστε. Όλη η προσπάθεια επικεντρώνεται εκεί. Ο δεσμός που φτιάχνει κανείς στη ζωή του με έναν άνθρωπο δεν είναι παρά η προσπάθεια να επενδύσει τον εαυτό του. Και είναι φυσιολογική προσπάθεια. Αυτός είναι ο δευτερογενής ναρκισσισμός. Δίνουμε από τον εαυτό μας στον άλλο και ο άλλος μας δίνει πίσω μία αντίδραση που είναι το δικό του μέρος από τον εαυτό του. Αυτή η διαντίδραση κάνει επανορθώσεις σε πληγώματα, απαλύνει τον εσωτερικό φόβο ο οποίος στην βρεφική ηλικία έχει την αξία σωματικής αίσθησης και επικοινωνεί το συμβολικό περιεχόμενο του εαυτού του σε κάποιον άλλο ο οποίος γυρίζει το δικό του συμβολικό περιεχόμενο σαν απάντηση. Έτσι δημιουργείται ένα σύστημα συμβόλων στην κοινωνία. Ένα σύστημα που είναι αποδεκτό από τους κοινωνούς της.
Βλέπουμε πόσες προεκτάσεις έχει η ψυχοσωματική επικοινωνία και πόσο σημαντική είναι στη ζωή του ανθρώπου. Κρίσεις δημιουργούνται όταν κάτι συμβαίνει σε αυτή την επικοινωνία με αποτέλεσμα να κλονίζεται ο ψυχισμός. Στην ψυχοθεραπεία επαναλαμβάνονται οι σχέσεις εκείνες στο πρόσωπο του θεραπευτή και μπορούμε να κάνουμε σημαντικές αλλαγές στον συμβολισμό των εσωτερικών αντικειμένων και στην αίσθηση της επικοινωνίας.

Οι φοβίες αποτελούν μια παθολογική οντότητα με σημαντική ενόχληση στους ανθρώπους οι οποίοι την βιώνουν. Σε πολλές περιπτωσεις συνοδεύονται απο αγχος και καταθλιψη και εμπλοκή με το αλκοόλ και σε κάποιες άλλες περιπτώσεις αποτελούν μέρος ενος ευρύτερου συνδρόμου το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει και κάποιου είδους εντονότερη καχυποψία. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις υπαρχουν φόβοι επίθεσης οπότε τα άτομα αυτά τείνουν να φέρονται αμυντικά αλλα σε καθε περιπτωση τα άτομα με φοβιες τείνουν να αποφεύγουν δραστηριότητες οι οποίες ειναι κατα την γνώμη τους πιθανό να τους φέρουν αντιμέτωπους με αυτούς τους φόβους. Η αγοραφοβία ειναι ενα κοινό είδος φοβίας και αφορά τον φόβο πλησιάσματος με άλλους ανθρώπους η απλής συνύπαρξης με άλλους ανθρώπους στον ίδιο χώρο. Επίσης υπάρχουν και ειδικές φοβίες τις οποίες αναπτύσσουν τα επιρρεπής σε φοβίες άτομα, οπως π.χ ο φόβος για τα αεροπλάνα κτλ.