Αυτοάνοσα

Είναι γνωστό ότι τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι επιθέσεις του ίδιου του οργανισμού στον εαυτό του. Πρόκειται για ασυνείδητες επιθέσεις που περιβάλλονται από ένα μη οργανικό αίτιο ενώ έχουν οργανικές συνέπειες. Ανήκουν στις σωματομετατροπές που δεν είναι απλώς καταπιεσμένες επιθυμίες ή ασυνείδητες συγκρούσεις αλλά μπορεί να περιέχουν και τον παράγοντα της αδυναμίας συμβολισμού. Αν δεν μπορώ να συμβολίσω το πρόβλημα με κάποιον τρόπο, τότε η μόνη δίοδος είναι το σώμα.

Γιατί να επιτεθεί κανείς στον εαυτό του. Γιατί δεν τον άφησαν να κάνει επίθεση ή γιατί δεν δέχτηκαν με ηρεμία την επίθεση. Τότε γίνεται κανείς επιθετικός. Αλλά αν μέσα σου έχει μπει η αίσθηση ότι δεν θα σε καταλάβει κανείς ή ότι προξένησες μεγάλο κακό, τότε η επίθεση αυτή μπορεί να πάρει δύο κατευθύνσεις:

1. η πρώτη κατεύθυνση είναι η στροφή της επίθεσης στον εαυτό
2. η δεύτερη κατεύθυνση είναι η προσπάθεια να την συμβολίσεις για να την εκφράσεις αλλά ο συμβολισμός χρειάζεται τον άλλο. Αν η αίσθηση είναι ότι ο άλλος δεν αντέχει, τότε προσπαθείς να βρεις με μεγάλη αγωνία τα μέσα έκφρασης με την ήδη κατεστραμμένη επιθυμία ότι κανείς δεν πρόκειται να σε καταλάβει.

Η αγωνία του ανθρώπου είναι να μπορέσει να επικοινωνήσει για να μειώσει το φόβο του αφανισμού του εαυτού του. Αν δεν μπορείς να βρεις σύμβολα για να εκφράσεις την αγωνία σου, τότε η μόνη δίοδος είναι το σώμα. Το σώμα μας παρέχει την δυνατότητα να περικλείσουμε την ύπαρξή μας. Μέσα μας τρέχει όλη η ουσία. Εμείς είμαστε το σώμα μας. Χωρίς σώμα δεν υπάρχει πνεύμα. Ο εγκέφαλος δεν μπορεί να φιλοξενηθεί αλλού παρά μόνο μέσα στο σώμα. Έχει δυνατότητες αντίληψης τέτοιες που μπορεί να παράγει ιδέες και να τις συμβολίσει. Για να μπορέσει να το κάνει όμως χρειάζεται κάποιον άλλο. Πάντα ο άλλος είναι ο βοηθός στη δημιουργία. Το να δημιουργήσω δεν είναι αυθύπαρκτο. Μου έχει δοθεί η δυνατότητα της επικοινωνίας και μετά ο φόβος της απώλειας. Φοβάμαι να μη σε χάσω κι όταν λείπεις χάνω τον κόσμο αλλά φτιάχνω ένα καραβάκι και σε συμβολίζω. Γράφω ένα ποίημα για την απουσία και σε συμβολίζω. Παθαίνω μια αρρώστια και σε συμβολίζω. Η αρρώστια είναι τρόπος επικοινωνίας. Κάτι θέλω να σου πω που δε μπορώ να σου το πω με άλλο τρόπο. Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να δημιουργήσουν συνδέσεις λέξεων για να εκφράσουν εκείνο που δεν μπορούν να πουν. Το άρρητο. Δεν λέγονται όλες οι αισθήσεις. Πόσες φορές προσπαθήσατε να περιγράψετε μια αίσθηση που έχετε αλλά δεν μπορέσατε να την αποδώσετε με λόγια παρόλες τις προσπάθειες που καταβάλλατε; Και πόσες φορές κάποιος απέναντί σας, «έπιασε» την αίσθηση της άρρητης περιγραφής σας και είπε κάτι ή είπε κάτι με κάποιον τρόπο που καταλάβατε ότι ένιωσε τί θέλατε να πείτε σε εκείνο το συγκεκριμένο σημείο; Αυτές οι στιγμές δημιουργούν ένα πλαίσιο επικοινωνίας όπου νιώθει κανείς πως μπορεί να επενδύσει. Αλλά δεν προσφέρονται όλες οι σχέσεις γι’ αυτή τη διαδικασία. Μάλιστα μόνο δύο σχέσεις προσφέρονται:

• μία αρκετά καλή σχέση μητέρας βρέφους
• μία αρκετά καλή ενήλικη σχέση που μπορεί να έχει και σεξ αλλά όχι απαραίτητα
• μία μακροχρόνια θεραπευτική σχέση η οποία έχει κατανόηση των ασυνείδητων ψυχικών συγκρούσεων

Και τα τρία παραπάνω, βασίζονται στην αρκετά καλή σχέση. Αλλά τί είναι μία αρκετά καλή σχέση; Αρκετά καλή σχέση στον πρώτο χρόνο ζωής σημαίνει σε κρατάω. Είναι μία συνολική αίσθηση η οποία προέρχεται από την αίσθηση ότι το βρέφος που δεν μπορεί να κάνει τίποτα μόνο του και που αν αφεθεί μόνο του θα πεθάνει, έχει από κάπου να φάει, από κάπου να κρατηθεί, από κάπου να ζεσταθεί, από κάπου να δροσιστεί, από κάποιον να ζητήσει να του αλλάξει θέση γιατί δε βολεύεται, από κάποιον να πάρει χάδι σε όλο του το σώμα και έτσι καταλαβαίνει κανείς ότι έχει όρια και δεν είναι διαχυμένος στον αέρα. Όλα αυτά δημιουργούν μία εσωτερική αίσθηση κρατήματος η οποία βέβαια έχει παραλλαγές. Μπορεί κάποιος να αισθάνεται ότι κρατιέται αλλά όταν βιώνει δυσάρεστες αισθήσεις να μην μπορεί να ησυχάσει. Ποιος δεν ησυχάζει; Εκείνος που φοβάται υπερβολικά. Γιατί φοβάσαι υπερβολικά; Γιατί δεν υπάρχει μοίρασμα της δυσφορίας. Μπορεί να σου παρέχουν τα απαραίτητα για να κρατηθείς στη ζωή αλλά δεν είναι αυτό το πραγματικό κράτημα. Το πραγματικό κράτημα είναι η αίσθηση που έχεις ότι ο εαυτός σου είναι ενεργός, ότι έχει πράγματα να μοιραστεί και τα μοιράζεται. Τα επενδύει. Τα δίνει σε σένα και εσύ δίνεις μία απάντηση. Το πότε τη δίνεις την απάντηση, το πως τη δίνεις την απάντηση, έχει μεγάλη σημασία. Είναι αν μπορούμε να γελάσουμε αυθόρμητα μαζί. Είναι αν μπορούμε να έχουμε την αίσθηση ότι συμπληρωνόμαστε ή ότι μοιάζουμε, είναι η αίσθηση ότι σε έχω στο μυαλό μου, σε ξέρω, μου είσαι οικείος. Αν υπάρχει αυτό μετά μπορείς να μπεις και σε πράγματα που ίσως να μη σε ενδιαφέρουν ή να μη σε αφορούν αλλά αφορούν τον άλλο που επικοινωνείς. Η φροντίδα δημιουργεί ενδιαφέρον όπως η απουσία το κενό. Αρκετά καλή σχέση είναι όταν στην ενήλικη ζωή δεν έχεις μόνο σεξουαλικό σύντροφο αλλά σύντροφο στη ζωή.

Το σεξ μπορεί να είναι καλό, μπορεί να συνδέει τη σχέση σε κάποιες περιπτώσεις αλλά η συντροφικότητα είναι η βαθιά σύνδεση που έχεις δημιουργήσει με τον σημαντικό άλλο και η οποία σου δίνει την αιτία για να μπορείς να χαρείς τη ζωή. Το χάδι στο σώμα είναι ένα σημαντικό μέσον για να εκφράσει κανείς την ψυχική του πραγματικότητα.

Εκεί το βλέπεις σωματικά. Οπότε σε αυτό το επίπεδο της σωματικής επικοινωνίας μπορείς να δείς τον εαυτό σου και τον άλλο μέσα από την σεξουαλική δραστηριότητα. Ο συμβολισμός των σωματικών αναγκών όμως μπορεί να βρίσκεται στον λόγο, στις ιδέες, στην ευγνωμοσύνη, στο δόσιμο, στην δημιουργία, στην δραστηριότητα των επιστημών και των τεχνών. Ο συμβολισμός είναι απαραίτητη διαδικασία στην έκφραση του εαυτού μας και μπορεί να δώσει τα ερείσματα για να νικήσει τις ορμές του θανάτου που υπάρχουν μέσα μας καθώς πεθαίνουν και αναγγενώνται τα κύτταρά μας σε καθημερινό επίπεδο. Η διαδικασία του συμβολισμού, η προέλευσή του και η επένδυσή του στην σκέψη μας, στο νοητικό μας φάσμα αλλά και η ενέργειά του, αποτελούν ουσιαστικά την προστασία του δερματικού μας καλύμματος, του δέρματός μας και χρειάζεται να τον αναπτύσσουμε, να τον εξελίσσουμε, να τον καλλιεργούμε, να τον επικοινωνούμε. Συμβολισμός είναι η ουσία της ύπαρξης. Είναι εκείνο που δεν μπορούμε να πούμε με λόγια και θα χρειαστεί να το εκφράσουμε με έναν άλλο τρόπο. Η θεραπεία είναι μια συμβολική διαδικασία. Θεραπεύουμε με την μεταβίβαση, δηλαδή με τα συναισθήματα που φέρει ο ασθενής προς τον θεραπευτή. Αυτά τα αισθήματα αποδίδονται στις σχέσεις που έχει με τους σημαντικούς ανθρώπους στη ζωή του. Τα συμβολίζει με όνειρα (τα όνειρα είναι τραύματα και με συμβολικό τρόπο μας τα δείχνουν αυτά τα τραύματα), με συμπεριφορές (εξαρτήσεις, προσκολλήσεις, μαγικές σκέψεις, αίσθηση παντοδυναμίας, αυτοκαταστροφικότητα, ενοχή, ματαίωση, κτλ), και με δράσεις (επιλογή επαγγέλματος, παιχνιδιού, σχέσεων).

Τα αυτοάνοσα νοσήματα δείχνουν από την φύση τους ότι ο οργανισμός δεν μπορεί να μπεί στην διαδικασία της συμβολικής επεξεργασίας οπότε χρησιμοποιεί την αρχική οδό επικοινωνίας για να εκφράσει τις συγκρούσεις του. Το σώμα.

*Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την έγγραφη άδεια του συγγραφέα

Δείτε επίσης: Σωματομετατροπές

Η διαδικασία της ψυχοθεραπείας απαιτεί δέσμευση, αφοσίωση και απευθύνεται μόνο σε όσους βλέπουν σοβαρά οτι χρειάζεται να αλλάξουν τη ζωή τους. Αν σκέφτεστε να ξεκινήσετε αυτό το ταξίδι, καλέστε με στο 211 71 51 801 για να κλείσετε ένα ραντεβού και να δούμε μαζί πώς μπορώ να σας βοηθήσω.

Μιχάλης Πατεράκης
Ψυχολόγος Ψυχοθεραπευτής
University of Indianapolis University of Middlesex
Καρνεάδου 37, Κολωνάκι
Δέχομαι κατόπιν ραντεβού
Τηλ: 211 7151 801
www.psychotherapy.net.gr
www.mixalispaterakis.gr